تاریخ معماری
- خشت چهار گوش از اختراعات ایرانیان – هزار ۴ قبل از میلاد.
- زیگورات : تقلیدی از کوه های فلات ایران و به معنای رسیدن به آسمان
- زیگورات چعازنبیل: قدیمی ترین بنای شناخته شده در ایران و بزرگترین زیگورات بنای ایلامی
هخامنشیان:
- تخت جمشید : نخستین کانون امپراطوری سبک معماری هخامنشی – به صورت یک زیارتگاه ملی و دینی بود.
- آرامگاه کورش کبیر در پاسارگاد
- شوش به دست شاپور دوم ساسانی تاراج و به دست جندی شاپور بازسازی شد.
- تخت جمشید از اول به صورت یک مجموعه طراحی شد. (این موضوع از شبکه آبیاری و شبکه فاضلاب آن هویدا است.)
- مقبره داریوش اول: صخره ای در نقش رستم
- ۵۰ سال پس از سقوط تخت جمشید شهر هندی پاتالی پونزا بر اساس آپادانا بنا شد.
سلوکیان:
- ویرانه های ناچیزی از معماری آن ها باقی مانده است.
اشکانیان:
- تکوین ایوان طاق دار و دستیابی به گنبد بر روی گوشواره از دستاورهای مهم اشکانیان است.
- کاخ هترا: درعراق کنونی، دارای دو ایوان بزرگ، نمای اصلی از سنگ بریده
- کاخ آشور: نخستین نمونه چهار ایوان می باشد. دارای نقشه چلیپایی شکل و اندکی نامنظم.
- استفاده وسیع از گچ در گچ بری و نقاشی
ساسانیان:
- اردشیر اول زمان که هنوز خراج گذار اشکانیان بود کاخ فیروز آباد را ساخت. اساسا کاخ فیروز آباد یک بنای پارتی است.
- طاق کسری: یک ایوان ساسانی
- کاخ بیشابور: بهترین نمونه گچ بری و تزیینات داخلی قصر ساسانی، رشد یافته ی کاملتری برای بنای ایوان دار
- کاخ سروستان: یادآور نقشه کامل فیروزآباد است با این تفاوت که قرینه سازی کمتری در آن به چشم می خورد.
- توسعه گنبد و قرار دادن آن بر روی گوشواره و ساخت طاق های عظیم بدون قالب، دو دستاورد مهم ساسانیان می باشد.
عصر اسلام:
- هیچ بنایی از دو سده اول اسلام در دست نیست (قرن ۶ تا ۸ میلادی)
- ۳ نوع عمده مسجد وجود داشت: قبه، ایوان باز و صحن باز
سامانیان:
- سفالگری این دوره در شمار بزرگترین آثار جهان است.
- ساخت آرامگاه های گرد با آرامگاه پسر علمدار در دامغان شروع می شود.
- ساخت آرامگاه های هشق گوش با گنبد علی در ابرقو شروع می شود.
غزنویان:
- مچتمع بزرگ کاخ های لشکری بازار شامل: مسجد، کاخ، یک حیاط مرکزی، باغ ها، کوشک ها، چشمه ها و … است. نقشه حیاط با ۴ سردر در واقع اولین ۴ ایوانی بعد از اسلام است.
آل بویه:
- در بقعه ۱۲ امام در یزد مسئله گذشتن گنبد روی ۴ گوش کاملا حل شده است.
سلجوقیان:
- قدرت معماری سلجوقی در مسجد جامع اصفهان تجلی یافته است.
- مسجد جامع زواره، اردستان و گلپایگان بر اساس مسجد جامع اصفهان ساخته شده است.
- استفاده از آجر در اواخر عصر سلجوقی در اردستان آغاز شد و مجلل ترین نمایش آن در طاق های مقبره الجایتور در سلطانیه بود.
مغول ها:
- رشید الدین با الهام از غازان خان در تبریز یک شهر دانشگاهی تاسیس کرد.
- تنومند ترین ساختمان آجری پابرجا : مسجد جامع تبریز
تیموریان:
- اولین مدرسه ۴ ایوانی غیاثیه خردگرد است.
- جنبه ای تازه در معمار تیموریان: تمامی نما ها حالت افقی و خوابیده را القا می کنند.
- اکثر بناهای این دوره در شمال کشور ساخته شد اما نبوغ آن به شیراز و اصفهان تعلق داشت.
صفوی:
- با ظهور شاه عباس اول عصر زرین معماری صفوی آغاز شد.
- مسجد شاه در میدان نقش جهان بیانگر هزار سال مسجد سازی در ایران است.
- چهل ستون سبک قدیمی تالار یا رواق ستون دار را ادامه داده است.
به داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد توصیه می شود کتاب آشنایی با معماری جهان را مطالعه نمایند.
جهت تهیه خلاصه کتاب آشنایی با معماری جهان روی تصویر زیر کلیک کنید.
